دلایل نشست نامتقارن

• عدم یکنواختی خاک: تفاوت در جنس، تراکم و مقاومت خاک در زیر پی‌ها می‌تواند باعث نشست‌های نامتقارن شود.
• بارگذاری نامتقارن: توزیع نامناسب بارها در ساختمان، مانند قرارگیری مخازن سنگین در یک قسمت خاص، می‌تواند به نشست نامتقارن منجر شود.
• طراحی نادرست پی: طراحی نادرست پی و فونداسیون، به ویژه در مواردی که خاک زیر پی ناهمگن باشد، می‌تواند باعث نشست نامتقارن شود.
• تغییرات در سطح آب زیرزمینی: کاهش سطح آب زیرزمینی می‌تواند باعث نشست خاک و در نتیجه نشست نامتقارن ساختمان شود.
• لرزش‌های زمین: زلزله و سایر لرزش‌های زمین می‌توانند باعث نشست نامتقارن در ساختمان‌هایی با پی‌های ضعیف شوند.

عواقب نشست نامتقارن

• ترک خوردگی: ایجاد ترک‌های بزرگ و کوچک در دیوارها، سقف، کف و سایر اجزای ساختمان.
• کج شدن دیوارها و ستون‌ها: تغییر شکل هندسی ساختمان و کج شدن دیوارها و ستون‌ها.
• اختلال در عملکرد درها و پنجره‌ها: مشکل در باز و بسته شدن درها و پنجره‌ها به دلیل تغییر شکل دهانه‌ها.
• کاهش مقاومت ساختمان: کاهش مقاومت ساختمان در برابر بارهای وارده و افزایش آسیب‌پذیری آن در برابر زلزله و سایر حوادث.
• خطر ریزش ساختمان: در موارد شدید، نشست‌نامتقارن می‌تواند باعث ریزش قسمتی یا تمام ساختمان شود.

علائم نشست‌نامتقارن

• ترک‌های مورب در دیوارها: این ترک‌ها معمولاً در گوشه‌های بازشوها، محل اتصال دیوارها به سقف و کف و در امتداد درز انبساط دیده می‌شوند.
• کج شدن درها و پنجره‌ها: مشکل در باز و بسته شدن درها و پنجره‌ها، ایجاد فاصله بین قاب در یا پنجره و دیوار.
• شیب دار شدن کف: ایجاد شیب در کف ساختمان و عدم تراز بودن کفپوش‌ها.
• تغییر شکل در سقف: ایجاد ترک در سقف و تغییر شکل آن.
• مشکلات در سیستم‌های تاسیساتی: ایجاد اختلال در عملکرد لوله‌های آب و فاضلاب و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی.

پیشگیری و مقابله با ننشست‌نامتقارن

• مطالعات دقیق خاک: قبل از ساخت ساختمان، انجام مطالعات دقیق خاک برای تعیین مشخصات فیزیکی و مکانیکی خاک ضروری است.
• طراحی مناسب پی و فونداسیون: طراحی پی و فونداسیون باید با توجه به مشخصات خاک و بارگذاری ساختمان انجام شود.
• کنترل سطح آب زیرزمینی: در صورت لزوم، باید اقداماتی برای کنترل سطح آب زیرزمینی انجام شود.
• نظارت بر ساختمان: پس از ساخت ساختمان، نظارت بر آن به منظور تشخیص زودهنگام علائم نشست ضروری است.
• مقاوم‌سازی ساختمان: در صورت بروز نشست‌نامتقارن، می‌توان با استفاده از روش‌های مقاوم‌سازی مانند تزریق مواد شیمیایی، استفاده از شمع و یا تقویت سازه، از پیشرفت آن جلوگیری کرد.

ژاکت بتنی یکی از روش‌های مؤثر برای تقویت و بهسازی سازه‌ها است که در کاهش نشست نامتقارن ساختمان‌ها نیز تأثیر چشمگیری دارد. نشست نامتقارن زمانی رخ می‌دهد که پایه‌ها یا فونداسیون سازه به طور نامتعادل و نابرابر فرو می‌نشینند. این وضعیت می‌تواند به علت تفاوت در مقاومت خاک زیرین، تغییرات رطوبتی، بارهای ناهمگون و یا تغییرات حرارتی به وجود آید.

استفاده از ژاکت بتنی بر روی ستون‌ها یا دیگر اجزای باربر سازه باعث افزایش سختی و مقاومت سازه می‌شود. این کار از چند جهت به کاهش نشست نامتقارن کمک می‌کند:

1. تقویت مقاومت برشی و خمشی: ژاکت بتنی ظرفیت باربری اجزای سازه‌ای را افزایش داده و امکان توزیع یکنواخت‌تر بارها بر روی فونداسیون را فراهم می‌کند. این امر به کاهش فشار بر روی نقاط ضعیف‌تر و در نتیجه کاهش نشست نامتقارن کمک می‌کند.
2. افزایش سختی کلی سازه: با تقویت ستون‌ها و دیوارها، سازه به طور کلی سخت‌تر می‌شود و تغییر شکل‌های موضعی که می‌تواند منجر به نشست نامتقارن شود، کاهش می‌یابد.
3. توزیع مجدد بار: ژاکت بتنی باعث می‌شود که بارهای اعمال شده بر سازه به طور یکنواخت‌تری بر پایه‌ها و فونداسیون تقسیم شود. این توزیع بهتر از ایجاد تمرکز بار در نقاط خاص که می‌تواند نشست نامتقارن را تسریع کند، جلوگیری می‌کند.

در کل، ژاکت بتنی به عنوان یک روش تقویتی، می‌تواند پایداری و مقاومت سازه را افزایش دهد و در کاهش یا جلوگیری از نشست‌های ناهمگون و نامتقارن نقش مؤثری ایفا کند.