اصلاح نشست متقارن

اصلاح نشست متقارن ساختمان یک فرآیند پیچیده و تخصصی است که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از روش‌های مناسب دارد. نشست متقارن معمولاً زمانی رخ می‌دهد که ساختمان به طور یکنواخت در تمامی قسمت‌ها دچار نشست می‌شود.

دلیل نشست متقارن

• بارگذاری بیش از حد: اگر بارهای وارده بر پی ساختمان بیش از ظرفیت آن باشد، می‌تواند منجر به نشست متقارن شود.
• ضعف خاک: اگر خاک زیر پی ساختمان به اندازه کافی مقاوم نباشد، می‌تواند تحت بار ساختمان فشرده شده و نشست رخ دهد.
• سطح آب زیرزمینی: تغییرات سطح آب زیرزمینی می‌تواند باعث تورم یا انقباض خاک و در نتیجه نشست ساختمان شود.
• لرزه خیزی: لرزه‌های زمین می‌توانند باعث فشرده شدن خاک و نشست ساختمان شوند.

روش‌های اصلاح نشست متقارن

روش‌های اصلاح نشست متقارن ساختمان شامل تکنیک‌ها و فرآیندهای مختلفی است که با توجه به شرایط خاص هر پروژه انتخاب می‌شوند. در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره شده است:

1. تزریق دوغاب (Grouting):
   • این روش شامل تزریق دوغاب سیمانی یا مواد شیمیایی به زیر فونداسیون برای پر کردن فضاهای خالی و تقویت خاک است. دوغاب تزریقی به زیر فونداسیون نفوذ کرده و باعث افزایش مقاومت خاک می‌شود.
2. میکروپایل‌ها (Micropiles):
   • میکروپایل‌ها شمع‌های کوچک و باریک هستند که به عمق زمین حفاری شده و سپس با بتن و آرماتور پر می‌شوند. این شمع‌ها بار ساختمان را به لایه‌های عمیق‌تر و مستحکم‌تر خاک منتقل می‌کنند.
3. جک‌های هیدرولیکی (Hydraulic Jacks):
   • از جک‌های هیدرولیکی برای بلند کردن و تراز کردن ساختمان استفاده می‌شود. این جک‌ها در نقاط مختلف زیر فونداسیون قرار می‌گیرند و به تدریج فشار داده می‌شوند تا ساختمان به موقعیت اولیه خود بازگردد.
4. افزایش عمق پایه‌ها (Underpinning):
   • در این روش، پایه‌های موجود فونداسیون تقویت یا به عمق بیشتری افزایش می‌یابند تا به لایه‌های محکم‌تر خاک دسترسی پیدا کنند. این کار با حفاری و افزودن بتن و آرماتور انجام می‌شود.
5. استفاده از شمع‌های بتنی پیش‌ساخته (Precast Concrete Piles):
   • شمع‌های بتنی پیش‌ساخته در نقاط مشخص زیر ساختمان نصب می‌شوند تا بار ساختمان را به لایه‌های عمیق‌تر و مقاوم‌تر خاک منتقل کنند.
6. اصلاح خاک (Soil Stabilization):
   • اصلاح خاک شامل استفاده از مواد شیمیایی یا مکانیکی برای بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی خاک است. این روش می‌تواند شامل تزریق مواد شیمیایی، ترکیب خاک با آهک یا سیمان، یا فشرده‌سازی خاک باشد.
7. نصب ستون‌های سنگی (Stone Columns):
   • ستون‌های سنگی با حفاری و پر کردن حفره‌ها با سنگ‌های خرد شده ایجاد می‌شوند. این ستون‌ها به عنوان عناصر مقاوم در برابر نشست عمل کرده و خاک اطراف را تقویت می‌کنند.

انواع نشست متقارن سازه

نشست متقارن می‌تواند به دو دسته کلی تقسیم شود:

1. نشست تحکیمی:

این نوع نشست به تدریج و در طول زمان رخ می‌دهد و ناشی از تراکم خاک زیر فونداسیون است.

• علل: بارگذاری تدریجی سازه، تراکم طبیعی خاک، افت سطح آب زیرزمینی به تدریج.
• علائم: ترک‌های مویی در دیوارها، تغییر جزئی در سطح تراز کف.
• اقدامات اصلاحی: در بسیاری از موارد، نشست تحکیمی جزئی بوده و نیازی به اقدام اصلاحی نیست. در صورت نشست تحکیمی قابل توجه، می‌توان از روش‌های تزریق زیر فونداسیون یا شمع کوبشی استفاده کرد.

2. نشست آنی:

این نوع نشست به طور ناگهانی و در زمان کوتاهی رخ می‌دهد و می‌تواند به دلیل از دست رفتن ناگهانی مقاومت خاک زیر فونداسیون باشد.

• علل: حفاری عمیق در مجاورت سازه، نشت آب از لوله‌های زیرزمینی، وقوع زلزله.
• علائم: ترک‌های عمیق و ناگهانی در دیوارها و ستون‌ها، کج شدن ناگهانی سازه، ریزش قسمتی از سازه.
• اقدامات اصلاحی: تخلیه فوری سازه، تخریب و بازسازی سازه در صورت لزوم.